Groene Zone

Tussen de bebouwing van Wassenaar en van Katwijk ligt de Groene Zone. Dit gebied is het voorportaal en onderdeel van het Nationaal Park De Hollandse Duinen. Van 1 maart 2024 tot en met 12 april 2024 lag het Voorontwerpprogramma Groene Zone ter inzage. 

Groene Zone: meedenken, meepraten, meewerken 

Meer dan 25 werkateliers, diverse overleggen en bewonersavonden hebben bijgedragen aan het Voorontwerpprogramma Groene Zone dat binnenkort ter inzage ligt. Het Voorontwerpprogramma Groene Zone is het resultaat van brede participatie met talrijke partijen en belanghebbenden. Naast bewoners en bedrijven in het gebied hebben diverse organisaties meegedacht, meegepraat en meegewerkt. De gemeente Wassenaar vindt participatie belangrijk, daarom wordt bij dit project ingezet op het hoogst haalbare niveau van samenwerking volgens de Verordening inwonersparticipatie gemeente Wassenaar 2021: meewerken. 

Het ontwerpprogramma dat binnenkort voor inspraakreactie wordt bekendgemaakt, is een breed gedragen voorstel voor het gebied mede dankzij de inbreng van de samenwerkende partijen zoals: provincie Zuid-Holland, Rijksvastgoedbedrijf (RVB), Dunea, stichting Duinbehoud, Nationaal Park Hollandse Duinen (NPHD) Vrienden van Wassenaar, Ondernemend Wassenaar, Staatsbosbeheer, Hoogheemraadschap Rijnland, belangenvereniging Meijendel en de gemeente Katwijk. 

Een van de deelnemers van de werkateliers blik terug. Soet Huijbrechts: ‘Voor mij als programmamanager van Nationaal Park Hollandse Duinen waren de werkateliers van de Groene Zone erg waardevol. Er was voldoende ruimte om het gedachtengoed van NP Hollandse duinen in te brengen en tegelijktijdig kreeg ik inzicht in de ideeën en belangen van de andere stakeholders. Zo vulden de partijen elkaar goed aan in kennis met betrekking tot natuur, erfgoed, recreatie, ondernemerschap. Ook op de verschillende schaalniveaus vulden we elkaar goed aan: er was veel kennis van lokale locaties en hoe deze ontwikkeling zich tot verhoudt het “grotere geheel”, zoals het recreatienetwerk en natuurnetwerk en de woningbouwopgave van Valkenhorst. Ook pijnpunten en zorgen werden uitvoerig besproken, omdat de geschiedenis leerde dat dit gebied politiek gevoelig is. De uitwerking van de werkateliers komt herkenbaar terug in het collegevoorstel over de vaststelling van het Voorontwerpprogramma Groene Zone. Hiermee is een mooie eerste stap gezet voor de besluitvorming in dit complexe gebiedsproces. Nu op naar de volgende fases besluitvorming en verdere uitwerking van de ambities en ideeën.’ 

Bijzonder gebied

De Groene Zone vormt de groene achtertuin van de Randstad. Het is de laatste open plek die het Noordzeestrand met het Groene Hart verbindt. De Groene Zone is onderdeel van het unieke en afwisselende Duin Horst & Weide landschap. Ook het voormalige Marinevliegkamp Valkenburg en restanten van de Duitse bezetting dragen bij aan het bijzondere karakter. Het is een gebied met uitgestrekte weilanden, zichtlijnen naar de duinen dat elementen met ecologische, cultuurhistorische en archeologische waarde kent.

Interview wethouder Wim Koetsier

Agrarisch natuur; zichtbaar, toegankelijk en dichtbij huis 

De Groene Zone – Noordrand is een bijzonder gebied waar natuur, agrariërs en geschiedenis samenkomen. Het voorontwerpprogramma voor dit gebied ligt binnenkort ter inzage. 

Wim Koetsier, wethouder Ruimte, Duurzaamheid en Mobiliteit, over de ontwikkeling van de Groen Zone. ‘Het college van burgemeester en wethouders vindt het belangrijk dat we de talrijke plannen die afgelopen jaren zijn bedacht ook echt worden uitgevoerd. Het is hoogste tijd om daadwerkelijk aan de slag te gaan. Het Voorontwerpprogramma Groene Zone dat van 1 maart tot en met 12 april ter inzage ligt voor inspraakreactie is daarom een belangrijk moment.’  

Al geruime tijd werkt de gemeente aan plannen voor de Groene Zone. Bij het ontwikkelen van een programma voor de Groene Zone moet de gemeente rekeninghouden met bewoners én andere gebruikers in het gebied. Denk aan Avalex, het Rijksvastgoedbedrijf, Dunea, inwoners en ondernemers. Met het oog op de Omgevingswet die afgelopen in januari in werking is getreden, is in 2023 gekozen voor een open aanpak waarbij de belangen van een ieder zoveel mogelijk in beeld zijn gebracht en met elkaar zijn besproken. En schijnbare tegengestelde belangen zoals natuur versus agrariër, of flora en fauna en afvalverwerking, blijken in de praktijk minder tegengesteld dan verwacht. Ze kunnen ook naast elkaar bestaan.  

Wim Koetsier: ‘Verschillende belangen samenbrengen en gezamenlijk ‘uit onderhandelen’ van de mogelijkheden vergt tijd en moed. Zo moet ruilverkaveling bespreekbaar zijn om bijvoorbeeld minder landbouwverkeer op bepaalde wegen te krijgen of wordt gekeken hoe boeren kunnen bijdragen aan het beheer van natuurgebieden. Een programma voor het gebied op deze manier oppakken, kost in eerste instantie veel tijd en vraagt een open houding van onze gesprekspartners. Later in het ontwikkelproces kan deze manier van samenwerken zorgen voor tijdwinst en meer synergie. Zo wil de gemeente Wassenaar beter samenwerken met onze buurgemeente Katwijk. Ik verwacht ook dat we in fases de Groene Zone kunnen ontwikkelen.’  

Wat wil het college van B en W? Wim Koetsier antwoordt: ‘We willen niet alleen oog hebben voor de menselijke maat, maar ook zorgen voor maatwerkoplossingen. De Groene Zone gaat bijdragen aan een mooier, beter en groener Wassenaar dan nu het geval is. Want dat zien we graag: Wassenaarders die dichtbij huis kunnen genieten van een mooie wandel- of fietstocht langs de natuur. Genieten van de flora en fauna waarbij het boerenbedrijf een onderdeel vormt van het landschap. Natuur waar niet intensief gerecreëerd wordt maar extensief. Waar kleinschalige recreatie plaatsvindt en het goed toeven is voor jong en oud. Door met iedereen te praten, ieders belangen op tafel te krijgen en te ontdekken waar ruimte is voor innovaties krijg je nieuwe inzichten waar je als wethouder weer verder mee kunt.’  

Vooruitblik 2024

Goed om te weten: Het stappenplan om te komen tot een definitief vastgesteld Programma Groene Zone ziet er als volgt uit:

  1. Voorontwerpprogramma ter inzage van 1 maart tot en met 12 april 2024. Iedereen kan in deze periode een inspraakreactie indienen. 
  2. Beantwoorden inspraakreacties. De inspraakreacties worden beantwoord in een reactienota (Nota van beantwoording inspraakreacties), waarbij het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Wassenaar aangeeft of en hoe het programma wordt aangepast (hierna volgt het Ontwerpprogramma).
  3. Ontwerpprogramma ter inzage (van medio mei tot eind juni). Het Ontwerpprogramma met de Nota van beantwoording ligt 6 weken ter inzage. Iedereen kan in deze periode een zienswijze indienen. 
  4. Beoordelen zienswijzen. De zienswijzen worden beoordeeld en beantwoord in een reactienota (Nota van beantwoording zienswijzen). Iedereen die een zienswijze heeft ingediend ontvangt antwoord.
  5. Wensen-en-bedenkingenprocedure gemeenteraad (september). Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Wassenaar beoordeelt of in het ontwerpprogramma wijzigingen doorgevoerd moeten worden en start op basis van de ingekomen zienswijzen een wensen-en-bedenkingenprocedure, waarbij de gemeenteraad op voorstellen van het college kan reageren.
  6. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Wassenaar verwerkt waar nodig de reacties van de gemeenteraad en stelt het definitieve Programma voor de Groene Zone vast (streven is oktober). 

De basis voor het programma van de Groene Zone dat nu wordt ontwikkeld, wordt gevormd door de Structuurvisie en de Nota van Uitgangspunten. De Nota van Uitgangspunten geeft de kaders aan voor het te ontwikkelen programma en de (her-) ontwikkeling van de Groene Zone en is op 2 maart 2021 vastgesteld door de gemeenteraad. 

Participatieproces

De Groene Zone is een gebied waar veel belangen spelen. Om recht te doen aan deze belangen bij het opstellen van een definitief gebiedsprogramma, verzamelen we de komende tijd zoveel mogelijk informatie. Dit doen we door het vormen van een Gebiedsteam en door het organiseren van werkateliers.

Het Gebiedsteam weegt en bespreekt de aanbevelingen van de werkateliers. Leden van het Gebiedsteam bespreken vervolgens de aanbeveling samen met leden van de verschillende werkateliers in integrale sessies. 

Gebiedsteam

Om de verschillende partijen goed te laten meedenken hebben we een Gebiedsteam samengesteld. Het team bestaat uit vertegenwoordigers van: Provincie Zuid-Holland, Hoogheemraadschap van Rijnland, Dunea, Staatsbosbeheer, Rijksvastgoedbedrijf (RVB), Nationaal Park Hollandse Duinen (NPHD), de agrarische ondernemers, Vrienden van Wassenaar, Ondernemend Wassenaar, gemeente Katwijk, Stichting Hart voor Meijendel en stichting Duinbehoud. 

Thematische Werkateliers

Aan de werkateliers doen bewoners en bedrijven uit het gebied en verschillende belangenorganisaties mee. Sommige belangenorganisaties maken ook deel uit van het Gebiedsteam. In drie tot vier sessies werken de deelnemers samen hun aanbevelingen uit in een richtingwijzer. Er zijn zes werkateliers rondom de volgende thema’s:

  • Cultuurhistorie en Landschap 
  • Economie 
  • Leefbaarheid en Gezondheid 
  • Natuur en Landbouw 
  • Water en Klimaat 
  • Recreatie en Bereikbaarheid

Ecologische verbindingen

Na de sluiting van vliegkamp Valkenburg in 2006 is besloten om het gehele gebied tussen Katwijk en Wassenaar opnieuw te ontwikkelen tot een kwalitatief hoogwaardige locatie voor wonen, werken en recreëren. Het project bestaat grofweg uit twee onderdelen: de woonwijk Valkenhorst, met maximaal 5.600 woningen en een hoogwaardige groene bufferzone : de Groene Zone. 

De toevoeging van ecologische elementen aan De Groene Zone draagt bij aan het duurzaam behoud van het gebied.  Zo komt er een ecologische verbinding tussen Lentevreugd en het Groene Hart, worden natuurvriendelijke oevers aangelegd en krijgen weidevogels meer ruimte. 

Belangrijk onderdeel van de Groene Zone is de ecologische verbinding tussen Lentevreugd en de A44 bij knooppunt Ommedijk (Maaldrift). Een ecologische verbinding wordt aangelegd zodat dieren zich van het ene naar het andere gebied kunnen verplaatsen. Op dit moment werkt de gemeente Wassenaar aan een stappenplan voor deze nog ontbrekende schakel in de grotere ecologische verbinding tussen de Hollandse Duinen en het Groene Hart. De gemeente Wassenaar trekt samen op met de Provincie Zuid-Holland, de gemeente Katwijk, agrariërs, Hoogheemraadschap van Rijnland, Rijksvastgoedbedrijf en Dunea om de ecologische verbinding te realiseren. De gemeente Wassenaar trekt samen met de Provincie Zuid-Holland op om de ecologische verbinding te realiseren. De verbinding is onderdeel van het nationale beleid om in heel Nederland een ecologisch netwerk tot stand te brengen. 

Restauratie tankgracht

Ook ecologisch en cultuurhistorisch herstel van rijksmonument de tankgracht Wassenaar maken onderdeel uit van de plannen. Dit rijksmonument is tijdens de Tweede Wereldoorlog aangelegd door de Duitse bezetters. Het was een onderdeel van de verdedigingslinie tegen de geallieerde troepen. De ecologische verbinding loopt straks over de tankgracht. Bij de aanleg van de ecologische verbinding wordt het gedempte deel van de tankgracht hersteld. De gemeente heeft de afgelopen tijd onderzoek gedaan naar hoe dit cultureel erfgoed op een natuurlijke manier in de Groene zone ingepast kan worden.

Nieuwsbrieven en meer informatie

Wilt u op de hoogte blijven van het laatste nieuws en achtergronden van het participatietraject en het ontwikkelen van de ecologische verbinding van de Groene Zone? Stuur dan een mail naar groenezone@wassenaar.nl.

Nieuwsbrieven