Herdenking Franse commando's
Monument voor de Franse commando’s op de Wassenaarse Slag
De Wassenaarse Slag is voor Wassenaarders en toeristen de ultieme plek om even uit te waaien en te ontspannen. Juist daarom is het vandaag de dag vreemd om te bedenken dat het in 1944 op precies dezelfde plek helemaal misging. Eind februari 1944 sneuvelden zes dappere Franse commando’s voor onze vrijheid aan het Wassenaarse strand.
Actie van de Franse commando’s
In de nacht van 27 op 28 februari zijn zes Franse commando’s door een Britse motortorpedoboot vlak voor de kust bij de Wassenaarse Slag afgezet. Tot op dat moment was alles voorspoedig verlopen: de weersomstandigheden waren goed, de zee was kalm en er stond nauwelijks wind.
Het begon te sneeuwen toen de commando’s steeds meer het strand naderden. Het is voor te stellen dat de schrik hen op dat moment om het hart sloeg toen vanuit de donkerte een Duits konvooi – begeleid door vijf mijnenvegers – opdook. Gelukkig voor de commando’s, zagen de Duitsers het vaartuig aan voor ‘’een van hen’’. Zo konden de commando’s met hun boot achter het konvooi aanvaren voor wel een uur lang. Ze sloten aan achter de zogenaamde Duitse ‘Schnellboote’.
Toen het moment zich voordeed, konden kapitein Charles Trépel en zijn mannen een rookgordijn aanleggen en verdwenen in de mist. Even na middernacht besloten de commando’s over te stappen in een houten sloep waarmee zij ruim 600 meter nog zelf naar de Wassenaarse kust moesten varen. De laatste 30 meter voeren zij verder in een rubberboot. Net wanneer kapitein Charles Trépel en zijn mannen aankwamen op het strand (rond 02.00 uur), werden vanuit de Duitse stellingen op het strand vuurpijlen afgeschoten.
Wat vooraf ging
In de Tweede Wereldoorlog was het Wassenaarse strand onderdeel van een zwaar verdedigde kustlinie, ook wel de ‘Atlantikwall’. In 1943 wilde de Engelse marine-inlichtingendienst onderzoeken waar zich in de ‘Atlantikwall’ een zwakke plek bevond. Via dit punt konden dan geheimagenten veilig aan land worden gezet en onopgemerkt de Duitse linies passeren. Alleen zo konden speciale eenheden aanvallen uitvoeren op vijandelijke kusten. Vóór 27 februari had de Engelse marine-inlichtingendienst al twee pogingen gedaan om commando’s veilig aan de kust te zetten met behulp van een motortorpedoboot. Zij zouden verder onderzoek doen naar de duinenrij en nagaan of er de mogelijkheid was om Geallieerde agenten op het strand te zetten. Dit gebeurde tijdens Operatie Madonna Able en tijdens Operatie Premium.
Slechte afloop
Toen eenmaal de vuurpijlen werden afgeschoten, was het duidelijk dat het foute boel was. De sloep die de commando’s had afgezet, ging verder uit de kust liggen om niet ontdekt te worden. Ondertussen kwam er veel geschreeuw van het strand af en zag de bemanning van de sloep Duitse militairen met zaklantaarns heen en weer lopen. Later verdwenen zij weer in de duinen.
Helaas bleef radiocontact met kapitein Trépel uit, waardoor de sloep terugvoer naar de motortorpedoboot verder in zee. Uiteindelijk voeren de sloep en de motortorpedoboot diezelfde ochtend weer huiswaarts. In de avond van 28 februari mochten de commando’s vanwege de slechte weersvoorspelling niet worden opgehaald. Dit betekende het einde van de dappere Franse commando’s.
Doorzetters
Vermoedelijk zijn de commando’s op het strand door een ‘trip-wire’ gelopen, waardoor de Duitsers door vuurpijlen werden gealarmeerd. Toch werden de commando’s op dat moment niet gevonden door de bezetter en konden ze zich schuilhouden in de duinen. De volgende nacht probeerden vier van hen met de rubberboot naar de motortorpedoboot te varen die hen had afgezet en die volgens afspraak er weer zou komen. Daaropvolgend probeerden de vier commando’s de aandacht te trekken door te schreeuwen. Maar dit was tevergeefs. Wij weten dat de motortorpedoboot een uitvaarverbod had gekregen. Het gevolg was dat de Duitse militairen dit hoorden en een omgeslagen rubberboot ontdekten. Drie van de commando’s waren inmiddels overleden. Een vierde commando spoelde diezelfde dag nog aan op het strand. Dit bleken J. Hagnéré, J. Rivière, R. Guy en R. Cabanela te zijn.
Later werden ook de lichamen van kapitein Charles Trépel (aan het strand ten zuiden van de Wassenaarse Slag) en Fernand Devillers (aan het strand van Scheveningen) gevonden. Waarschijnlijk hebben zij geprobeerd om in de nacht van 28 op 29 februari zwemmend bij de motortorpedoboot te komen, maar zijn mogelijk bevangen door de kou van het ijskoude Noordzeewater.
Het monument aan de Wassenaarse Slag
In 1984 is er een onderzoek ingesteld naar het lot van de Franse commando’s. Het resultaat van dit onderzoek staat omschreven in het boek ‘Het drama bij Wassenaarse Slag februari 1944’. Omdat deze commandoactie nooit vergeten mag worden, werd op 3 mei 1985 bij de strandopgang naar de Wassenaarse Slag een monument geplaatst ter nagedachtenis aan de zes dappere Franse commando’s. Ieder jaar vindt er ook een herdenking plaats. In 2022 herdenken we op maandag 28 februari de Franse commando’s.
Benieuwd naar nog meer indrukwekkende verhalen uit het verleden? Neem dan een kijkje op de website van Historische Vereniging Oud Wassenaer.
Al eerder vertelde oorlogsveteraan Ronald van Leeuwen aan een klas op de Herenwegschool hoe belangrijk onze vrijheid is en wat zijn werk als uitgezonden militair inhoudt. Benieuwd hoe dat ging? Bekijk de video hieronder.
De QR-code bij het monument van de Franse commando’s is tot stand gekomen vanuit een initiatief van leerlingen van de Herenwegschool.