Wet kwaliteitsborging voor het bouwen
Sinds 1 januari 2024 is, naast de Omgevingswet, ook de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) ingegaan. Het doel van de Wkb is meer controle tijdens de bouw en daarmee een verbetering van de bouwkwaliteit.
In het Omgevingsloket checkt u vooraf of uw bouwwerk onder de Wkb valt. Als uw bouwwerk onder de Wkb valt, moet u een kwaliteitsborger inschakelen. Een kwaliteitsborger is een onafhankelijke controleur. Uw aannemer of architect kan u hierbij helpen.
Wat doet de kwaliteitsborger?
Kwaliteitsborgers kijken mee van begin tot uitvoering van een bouwplan en controleren alle technische regels en kwaliteitseisen tijdens het bouwproces. Dit doen zij bij het ontwerp en op de bouwplaats. Dat geeft meer bescherming tegen bouwwerken die niet aan de bouweisen voldoen of fouten die anders te laat worden opgemerkt. En dat scheelt tijd en mogelijk extra kosten.
Wat verandert er?
De Omgevingswet knipt de bouwvergunning op in twee delen, namelijk een:
- Ruimtelijke bouwvergunning:
Deze bouwvergunning gaat over de vraag of u op een bepaalde plek mag bouwen. Dat is vastgelegd in het Omgevingsplan. U kunt dit opzoeken in het Omgevingsloket. - Technische bouwvergunning:
Dit gaat over de vraag of uw bouwwerk voldoet aan de technische bouwregels en kwaliteitseisen. Eerder werd deze controle uitgevoerd door de gemeente. Onder de nieuwe Wkb is dit een taak van de onafhankelijke controleur (kwaliteitsborger). Deze controle moet u nu als plannenmaker zelf organiseren.
Gevolgklasse 1
De nieuwe wet geldt eerst alleen voor nieuwbouw die valt onder 'gevolgklasse 1'. Dit zijn bouwactiviteiten waarvan de gevolgen bij fouten niet zo groot zijn. Vanaf 1 januari 2024 hoeft u niet langer voor alle nieuwbouw een technische bouwvergunning aan te vragen. Voor bijvoorbeeld een woonhuis, fietsbrug of eenvoudig bedrijfspand is een melding bij de gemeente genoeg. Wel moet u voor deze bouwactiviteiten een kwalteitsborger inschakelen.
Wanneer een kwaliteitsborger inschakelen?
- U moet voor nieuwbouw die valt onder gevolgklasse 1 een kwaliteitsborger inschakelen.
- Vanaf 1 januari 2025 moet u ook een kwaliteitsborger inschakelen voor verbouwingen van bestaande gebouwen die vallen onder gevolgklasse 1.
Meer informatie en uitleg over de gevolgklassen en de Wkb voor het (ver)bouwen, vindt u op de pagina van de Rijksoverheid. Naast een algemene uitleg over de wet leest u wat een kwaliteitsborger doet, hoe u de technische vergunning moet aanvragen en wat u moet doen als uw bouwwerk klaar is.
Vergunning aanvragen of melding doen?
U kunt via het Omgevingsloket zien of u een vergunning nodig hebt of een melding moet doen. Is dat het geval? Dan kunt u via het Omgevingsloket ook de vergunning aanvragen of de melding doen.
Er zijn de volgende soorten bouwactiviteiten:
- Vergunningplichtige
- Meldingsplichtige (Wkb, gevolgklasse 1)
- Vergunningvrije
Via het Omgevingsloket kunt u zien welke bouwactiviteit voor u van toepassing is. Valt uw plan onder de Wkb? Doe dan minimaal 4 weken voor de start van de bouw een melding bij de gemeente.
Toetsen op bijzondere lokale omstandigheden en risico’s
Uw kwaliteitsborger stelt een borgingsplan op voor de melding. Hierin staat hoe risico's, zoals het niet voldoen aan bouwtechnische regels, kunnen worden voorkomen of verminderd. De kwaliteitsborger moet bij dit plan rekening houden met specifieke lokale omstandigheden. U (of uw kwaliteitsborger) kunt de kaarten en regels opvragen bij de gemeente via het contactformulier. Met behulp van deze kaarten en regels kan u of uw kwaliteitsborger de vooraf bekende lokale omstandigheden en risico’s onderzoeken.
Wat gaat er later nog veranderen?
De Wkb wordt in stappen ingevoerd. Als eerste gaat de wet gelden voor bouwactiviteiten waarvan de gevolgen bij fouten niet zo groot zijn: 'gevolgklasse 1'. Na vijf jaar bepaalt de regering of de Wkb ook kan gaan gelden voor de rest van de bouwwerken. Dat zou dan om een uitbreiding naar gevolgklasse 2 en 3 gaan.